EZLN

iets over Chiappas. Chiappas is de meest zuidelijke staat van Mexico. Het produceert een groot deel van de Mexicaanse energievoorziening en is deels rijk. Tegelijkertijd kent deze staat de grootste armoede, loopt de alfabetisering het meest achter, en in het algemeen leven veel inheemse maya´s in vergeten dorpen diep in de bergen.

Chiapas is ook het thuisland van de EZLN (Ejército Zapatista de Liberación Nacional), een gewapende revolutionaire groep die opkomt voor de rechten van de lokale campesino´s en inheemse maya-bevolking. de naam van de beweging komt van Emiliano Zapata, een volksheld uit de Mexicaanse Revolutie (1910-1920).

De Zapatistische beweging kwam naar buiten op 1 januari 1994, toen het NAFTA-verdrag geratificeerd werd. NAFTA reguleert vrije handel tussen Canada, de Verenigde Staten en Mexico. Een arme staat als Mexico kan zich door de NAFTA niet weren tegen de vestiging van grote Amerikaanse concerns die in alle branches lokale bedrijven en boeren wegconcurreren. EZLN wilde een revolutie in heel mexico, maar het bleef bij Chiapas.

Er is hard gevochten in 1994 en 1995. in 1996 werden de San Andrés Accords getekend, waarin speciale rechten en meer autonomie werd toegekend aan de inheemse maya´s van Chiappas. Maar deze accoorden werden niet geratificeerd.

In 2001 hielden Zapatisten, en hun leider Subcommandante Marcos, of Delgado Zero, een mars op Mexico City om te praten met het nieuwe regime van president Fox. de gesprekken leidden tot een verwaterde versie van de San Andrés Accords, waarmee de Zapatisten niet accoord gingen.

Sinds 2005 zijn ze daarom maar zelf begonnen met het uitvoeren van de beloftes van de Mexicaanse staat uit 1996. In de Sixth Declaration of the Lacandon Jungle worden autonome gemeenten gesticht die ieder worden bestuurd door een Junta de Buen Gobierno. Bij deze Junta krijgen reizigers, evenals lokale campesinos tijd en aandacht voor hun problemen en hier worden hulp en politieke richtlijnen gereguleerd.

Zapatista-campen worden bemand door verschillende omliggende dorpen. in Oventik werken campesino´s uit zeven dorpen die eromheen liggen. alle diensten, inclusief die van de Junta´s zijn op basis van rotatie. Omdat het geen vaste posten zijn, maar diensten die met elke paar dagen wisselen, kan een dienst in het lokale bestuur gecombineerd worden met het leven op het platteland en het werken op de velden of in andere beroepen.

Inheemse maya´s maken ongeveer een derde uit van de bevolking van Chiappas. wat je van ze ziet in kampen zoals Oventik is hoe ze werken in dienst van Zapatistisch bestuur. Maar er is meer. Een inheemse jongen die ik tegenkwam in een cafe in San Christobal en die administratief medewerker uit een Zapatista-overheidskantoor was, vertelde me over zijn school. De instellig was: "weet je iets niet? ga zitten, en ik zal het je leren". Voor ons vanzelfsprekend, maar de inheemse bevolking is eeuwenlang als dom en achtergebleven gezien en behandeld.

Er bestaan in Chiappas autonome scholen en zelfs een universiteit, autonome dorpen, kampen, en autonoom lokaal bestuur dat heel dicht bij de bevolking staat. In alle organen participeren vrouwen. De Zapatistabeweging heeft de ontwikkeling van de campesina heel hoog op de agenda staan.

Er is hard gevochten, maar op dit moment doet de sfeer in Oventik heel vredig aan. Het kamp ligt ingeklemd tussen militaire kampen van de Mexicaanse overheid, die een "stille oorlog" tegen de Zapatisten voert. Er wordt een soort guerilla gevoerd: rivieren en electriciteit worden afgesloten, zodat velden en dorpen zonder water en licht komen te zitten. Er is enorme controle op alle toegangswegen.

Grootschalig ingrijpen wordt vermeden, vanwege de enorme internationale steun voor de Zapatisten.

www.ezln.org is de homepage van de beweging, maar vandaag was die offline.